💠 ایفای ناروا

💠 ایفای ناروا

✍️ ایفای ناروا مرکب از دو واژه‎ی «ایفا» و «ناروا» است. ایفا در لغت مصدر باب «اِفعال» به معنای وفا کردن و حق کسی را تمام و کمال دادن آمده است. ناروا نیز به معنای بدون حق و سبب قانونی بودن است. هرگاه شخصی بدون وجود حق و سبب قانونی مالی به دیگری بپردازد؛ این پرداخت، ایفای ناروا است.در مقابل ایفا به‎طور صحیح در جایی معنا پیدا می‎کند که دینی وجود داشته باشد و شخصی به دیگری مدیون باشد و اقدام به پرداخت دینش بنماید.

💠 شرایط تحقق ایفای ناروا

⚛️ ایفای ناروا درصورتی محقق می‎شود که سه شرط در پرداخت وجود داشته باشد.

🌀1) تسلیم مال به عنوان ایفا باشد
بنابراین درصورت تسلط شخص بر مالی که دیگری به عنوان وفای به عهد به او پرداخته است، ایفای ناروا محقق می‎شود. بنابراین تسلیم مال باید تحت عنوان وفای به عهد باشد و در صورتی که شخصی مال را به عنوان قرض یا امانت به دیگری بدهد، نمی‎تواند استرداد آن مال را تحت عنوان ایفای ناروا پس بگیرد.

🌀2) ناروایی پرداخت
ایفای ناروا درصورتی محقق می‎شود که دهنده‎ی مال مدیون گیرنده‎ی مال نباشد؛ دراین‎صورت ایفا، ناروا خواهد بود. بنابراین چنان‎چه دهنده‎ی مال مدیون گیرنده نباشد، ادای دین به او ناروا خواهد بود. البته در مواردی ممکن است دینی وجود داشته باشد اما به دلیلی از بین رفته باشد. درصورتی که پرداخت دین پس از اسقاط آن، صورت بگیرد؛ ایفای صورت گرفته ناروا محسوب می‎گردد. مثل موردی که شخص ثالثی دین مدیون را می‎پردازد و مدیون بدون اطلاع از پرداخته‎شدن دینش، دوباره آن را می‎پردازد.
هم‎چنین اگر دهنده‎ی مال مدیون باشد اما موعد پرداخت دینش نرسیده باشد و او اشتباهاً زودتر از موعد دینش را ادا کند؛ می‎تواند تحت عنوان ایفای ناروا مال پرداخت شده را مسترد نماید.
علاوه براین چنان‎چه مدیون بیش از مقدار بدهی‎اش به طلبکار بپردازد، نسبت به میزان اضافه، ایفا ناروا است و پرداخت‎کننده (مدیون) می‎تواند آن را پس بگیرد.

🌀3) اشتباه، اکراه و تدلیس در پرداخت
نکته‎ای که باید به آن توجه داشت این است که اشتباه پرداخت‎کننده شرط تحقق ایفای ناروا نیست اما از آن‎جا که مطابق ماده‎ی265قانون مدنی هر پرداختی نشان‎دهنده‎ی وجود دین است؛ دهنده‎ی مال برای استرداد مال باید عدم وجود دین را ثابت نماید. بنابراین چون ایفای ناروا معمولاً براثر اشتباهِ دهنده‎ی مال رخ می‎دهد؛ گیرنده باید اشتباه خود در پرداخت را ثابت نماید تا عدم وجود دین معلوم شود زیرا وجود اشتباه در پرداخت نشان‎دهنده‎ی این است که دهنده‎ی مال قصد پرداخت‎ دین خود یا دین شخص دیگر را نداشته است و درصورتی که با اثبات اکراه و تدلیس، عدم وجود دین معلوم شود، باز هم ناروا بودن ایفا معلوم می‎گردد.
بنابراین علاوه بر اشتباه، اکراه و تدلیس نیز موجب می‎شود برای دهنده‎ی مال حق استرداد مال ایجاد شود. پس درصورتی که پرداخت‎کننده، مال در نتیجه‎ی اکراه یا فریب و حیله‎ی دیگری به او پرداخت نماید، می‎تواند چیزی را که داده است، تحت عنوان ایفای ناروا پس بگیرد.

💠 مصادیق ایفای ناروا

⚛️ ایفای ناروا در سه مورد مصداق دارد.

🌀الف) پرداخت دین به غیر داین
درصورتی که مدیون به اشتباه، دین خود را به شخصی غیر از طلبکار بپردازد ایفای ناروا محقق می‎شود. گیرنده‎ی مال نیز ملزم به استرداد مال به مالک آن می‎شود. مثلاً ممکن است مدیون اشتباهاً پول را به حساب شخص دیگری غیر از طلبکار واریز نماید. دراین‎صورت می‎تواند آن پول را پس بگیرد چون پرداخت به ناروا صورت گرفته است. برابر ماده‎ی301ق.م:
«كسی‎كه عمداً يا اشتباهاً چيزی را كه مستحق نبوده است دريافت كند ملزم است آن را به مالک تسليم كند.»

🌀ب) پرداخت دین از سوی شخصی غیر از مدیون
چنان‎چه شخصی اشتباهاً خود را مدیون بداند و ادای دین بنماید، می‎تواند آن‎چه را پرداخت نموده از گیرنده‎ی مال پس بگیرد. (ماده‎ی302ق.م) البته درصورتی که شخص غیر مدیون با آگاهی از مدیون نبودن خود، دین شخص دیگری را بپردازد؛ حق پس گرفتن مالی را که داده است ندارد. (ماده‎ی267ق.م)

🌀ج) پرداخت بدون وجود دین
درصورتی که شخصی بدون این‎که مدیون باشد و از روی اشتباه مالی را به دیگری بدهد؛ پرداختش ناروا محسوب می‎شود و دهنده‎ی مال می‎تواند آن مال را پس بگیرد. مثل این‎که شخص می‎خواهد به حساب فرزندش که در شهری دیگر درس می‎خواند، مبلغی پول بریزد که اشتباهاً پول را به حساب شخص دیگری می‎ریزد.

منتشر شده در
دسته‌بندی شده در حقوقی

توسط جعفر بهشتی وکیل پایه یک

تلفن تماس: +989023205638 021-88741789

921 دیدگاه

  30. بازتاب: psikholog

  35. Hey I kknow this is off ttopic but I was wondering if you knew of any wiidgets I could add to mmy blog that automatically
    tweet my newest twitter updates. I’ve been looking for a plug-in like this for quite some time and
    wwas hoping maybe you would have some experience with something like this.
    Please llet me know if you run into anything. I truly enjoy reading
    your blog aand I look forward to your new updates.

    my site dudak Dolgusu

  37. I thgink that what you said was actually verry logical.
    However, what about this? suppose you were to write
    a killer post title? I mean, I don’t want to tell you how to run your blog, but what if you adfded something to possibly
    grab folk’s attention? I mesn 💠 ایفای ناروا – حقوق
    به زبان ساده iis kinda plain. You might glance att Yahoo’s homme
    page and note how they create news titles to grab viewers interested.
    You might add a related video or a pic or two to get readers excited about
    what you’ve written. In my opinion, it might bring your posts a little biit morte interesting.

    My web blog Satılık Dorse

  47. 1994 yılında mobilya üreticileri, mobilya boyacıları, mimarlar, müteahhitler vee
    ninai tüketiciler için bir boya ve aksesuar market oluşumu idealiyle kuruldu.
    Bu idealin ardından geçen başarı dou öyküleriyle
    bugün hizmetlerine devam etmekle birlikte sektörün gerçek ihtiyaçlarının belirlenmesine vve karşılanmasında da araştırma ve geliştirme görevini önder bir kuruluş olarak
    üstlenmiştir.

    Have a look at my website … evye

  50. Can I simply just say what a comfort to discover an individual who really understands what they’re
    discussing over tthe internet. Youu actually realize how to
    bring a problem to lught and make it important. A lot more people ought to look at this and understand this siee of the story.

    I was surprised you’re not more popular since you surrely possess the
    gift.

    Also visit my website: ege Güncel haberler

پاسخ دادن به Nickfor لغو پاسخ